In Albanian / In English / in Greek
Gëzimi i Αrvanitit
Në fund të viteve tetëdhjetë një studjues ,historian-gjuhëtar Shqiptar shkon në Greqi zyrtarisht .Si studjues i pasionuar ai u gjend në shumicën e zonave Shqipfolëse
Babai i një fëmije,si gjithë Shqipëtarët e asaj kohe ,dmth të varfër ,një herë ndalon diku në Maratona,Greqi ,anës rrugës ,pë të blerë fruta.Aty është zonë me banorë Arvanitë dhe shitës ishte një Arvanit .Komunikimi në Shqip me djalin u bë shkak që të ndërhyjë edhe Arvaniti dhe kështu kemi një histori sa prekëse aq dhe interesante .
Arvaniti i mori për ...Arvanitë të Greqisë dhe po i dëgjonte me shumë vëmendje ...
Babai shkon të blejë dardhë, kurse djali nuk preferonte dardhë .
- Djali ,baba të lutem,unë nuk dua dardhe ,unë dua mollë.
Arvaniti ,kur e dëgjoi u mrekullua .U impresionua shumë nga një djalë kaq i vogël që dinte shumë mirë "Gjuhën Arvanite"si dikur në kohën e vegjëlisë së tij ...
Rron gjuha e Arbërit dhe nuk do të vdesë kurrë me këta trima mendoi
Në sytë e plakut Arvanit ,si për cudi u panë lot që i dolën nga sytë....
Kjo zuri në befasi babë dhe bir .
Arvaniti Pu,pu,pu sa mirë e di gjuhën Arvanite djali,ju drejtohet plaku Arvanit.
Të rrojë djali sa malet ,kamari im,levendi im.
Me të tillë trima Gjuha Arvanite kurrë,kurrë nuk do të humbasë ,nuk duhet të humbasë.
Se është gjuhë trimash,heronjësh ,tërë heronjtë e Greqisë janë Arvanitë.
Babë e bir e kuptuan se përse bëhej fjalë dhe pasi e lanë të qetesohet nga prekja, babai i thotë:
Ne ,zotëri nuk jemi Arvanitë , ne jemi nga Shqipëria dhe flasim një gjuhë me ju ,siç mund ta dini .
Plaku nuk e priste këtë dhe për një moment e humbi ,pasi nuk kishte dëgjuar Shqiptarë ndonjëherë por më pas e mblodhi veten dhe tha:
A,a ! Vërtetë ?
Po,zotëri .
Pasi mori disa sqarime të rastit plaku më në fund u bind .
Po,po,po sa shumë lehtë që merremi vesh ....po ju lutem të më flisni pak Arbërisht ..
Si e flisni ju atë gjuhën tonë ?
Drejtohet nga djali ..
Merr biri im ,mer dardhë sa të duash,mer çfarë të duash nuk dua para nga ty.
Se më kënaqe aq shumë,më kujtove fëmijërinë time,kohën kur në fshat ,flisnin të gjithë Arvanitçe.Oh ,çfarë mrekullie ishte edhe ajo ,edhe kjo .
Dhe drejtohet nga babai duke i thene :
Qindra vjetë këtu në Greqi dhe gjuha jonë nuk paska ndryshuar fare ......
Oh, sa e gëzuat plakun ,u preka ,u binda para vdekjes se gjuha jonë rron diku e Zoti e bekoftë ,e shtoftë .Nuk shuhet gjuha e Arbërit thoshin pleqtë po mua më kishte zënë frika se nuk shkruhet e asnjëri nuk e mëson në shkollë këtu në Greqi .
Të rroni dhe Perëndia qoftë gjithmone me ju dhe gjuhën e Arvanitëvë .
Kisha një porosi : Çdo gur që të lëvizësh në Greqi do të flasë ...Arvanitika .Ma po vijnë kohë të zeza për gjuhën tonë ,këtu në Greqi.Mund të bëni diçka dhe ju andej ?
Meraku i plakut ,
Gëzimi i plakut ,
Shpirti i plakut
Gjuha Arvanite .
Prekëse apo jo ?
Mbas 25 vjetësh .Sa të drejtë kishte plaku Arvanit ?E vërtetoi koha .
Mbas 25 vjetësh të tjera nuk do të ketë më dialekt Arvanit e gjuhë Shqipe në Greqi
English: "A small job for six big policemen": little Greece under the "protection" by the six Great Powers of Europe
April 14, 1897
Arvaniti i "vogël",por shumë i bukur, si rraca jonë,krenar i pa kufi,me një arsenal jo të vogël armësh,ngjeshur në brez,ashtu si të parët e tij ...po arrestohet nga 6 "gjigantët".
Shkopinjtë lexojnë :
England,Rusi,Gjermani dhe rripi ,Francë.Aty është vetëm një grek,këmbëzbathur ,por dhe ai i zemëruar, me urrejtje për arvanitin....
Kështu mundën të zvogëlojnë përmasat e tua ,arvaniti ynë i madh,vëllai ynë arvanit ...
Futu në familjen tënde ,në familjen trashëgimore ,burimore të parëve të tu .
Shtohu dhe ti arvanit në familjen arbërore që
të rikthehet nderi yt i humbur ,të rimarresh krenarinë tënde e bashkë me të gjuhën e të parëve të tu ,që vdiqën duke folur fjalët e fundit në Arvanitika .
Ku je arvanit ? Merr fatin tënd ,në duart e tua !!!
in english
Arvaniti of "small", but very nice, as our race, proud of without limit, with no small arsenal of weapons, compressed to generation, just as his ancestors ... being arrested by 6 "giants".in Greek
Rods read:England, Russia, Germany and belt, France.There is only one Greek, barefoot, but he was angry, hate to Arvaniti ....So could reduce your size, our great Arvaniti, our brother Arvanites ...Get your family, family inheritance, your original ancestors.Arvanit to multiply and Arberore family that to restore your lost honor, to regain your pride and with the language of your ancestors, who died last words spoken in Arvanitika.Where are Arvaniti? Take your destiny in your hands!!!
Ο μικρος Αρβανίτης,αλλά πολύ όμορφος,σαν τη φυλή μας,απεριόριστα περήφανος,με ένα οπλοστάσιο οχι και τοσο μικρω οπλων,συμπιεσμένο στη ζώνη,οπως οι προγονοι του...συλλαμβάνεται από 6 «γίγαντες».Τα ροπαλα γραφουν :
Αγγλία, Ρωσία, Γερμανία και ιμάντα,Γαλλία.Υπάρχει μόνο εναν ελληνα,ξυπόλητος,αλλά και αυτος
θυμωμένος και με μίσος για την Αρβανίτη ....
Έτσι, θα μπορούσαν να μειώσουν το μέγεθος σου,μεγάλε μας Αρβανίτη,αδελφό μας Αρβανίτη ...
Μπες στην οικογένειά σου,στην κληρονομία σου οικογένεια,πηγη των προγόνων σου.
Να προσθεσεις και εσυ Αρβανίτη στην Αρμπερορ οικογένεια που να αποκαταστήσει τη χαμένη τιμή σου,να ξανα ανάκτησης την υπερηφάνεια σου και με τη γλώσσα των προγόνων σου,
οι οποίοι πέθαναν μιλωντας τα τελευταία τους λόγια στα Αρβανίτικα.
Πού είστε Αρβανιτες :
Πάρτε τη μοίρα σας στα χέρια σας!
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=337810182932788&set=a.128550443858764.16219.100001114279805&type=3&theater
.............................................................................................................................................
Dialekti Arvanit (ta Arvanitika) një nga më të ekspozuarit drejt zhdukjes në Europë Τα αρβανίτικα μια από τις υπό εξαφάνιση γλώσσες της Ευρώπης https://www.facebook.com/groups/108640061783/files/.
Ούτε λέξη για τους αρβανίτες της περιοχής και φυσικά ούτε ένα Aρβανίτικο τραγούδι ! Αν δεν έχετε πρόβλημα θα επιθυμούσα να τοποθετήσετε το σχόλιο μου και στην δημοσίευση ώστε να φαίνεται από τους αναγνώστες . Ξέρετε, έχω καταγωγή από αυτό το χωριό και μαύρισε η καρδιά μου σαν Αρβανίτης και με Aρβανίτικο επώνυμο από γνωστήαρβανίτικη οικογένεια σαν είδα αυτήν την εκπομπή .....https://www.facebook.com/groups/108640061783/files/
..........................................................
Η χαρα του Αρβανιτη
Στα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα ένας λόγιος, ιστορικός, γλωσσολόγος Αλβανος που ηταν επίσημα στην Ελλάδα σταματαει κάπου στον Μαραθώνα μαζι με το μικρο του αγορι για να αγοράσουν φρουτα (τα οποία ήταν πιο φθηνά στο δρομο).
Έχει πωλητής ηταν ένας Αρβανιτης . Είναι πολύ ενδιαφέρον το διάλογο με των Αρβανίτη, πολυ καλός γνωστής της Αρβανιτικής διαλεκτου.
Ο μπαμπάς πάει να αγοράσει αχλάδια, και το αγόρι δεν ήθελε αχλάδια, και του λέει: Μπαμπά, δεν θέλω αχλάδια, θέλω μήλα, στα αλβανικά (nuk dua dardhë, dua mollë)
Και το ακουει ο Αρβανιτης και η καρδια του γινεται βουνο...
Ο Aρβανίτης τους πήρε για Aρβανίτες ,κάτοικοι της Ελλαδος.
Με το που το άκουσε ,ξαφνιάστηκε ,από τον μικρό αγόρι διότι στην εποχή ,δεν είχε ξανακουση ποτέ τόσο μικρό αγόρι ,να μιλήση τόσα τέλεια "τα Αρβανίτικα".
Βάθη εντυπωσιασμένος και συγκινημένος δεν μπορεσε να κρατησει τα δακρυα του.
Φαίνεται ότι, όταν σκέφτηκε ο Αρβανίτης οτι τα Αρβανιτικα εξακολουθούν να ζουν και η γλωσσα συνεχιζει να κληρονόμηετε ακομα από τοσο νεαρα παιδια,αυτο των αγγίζε τοσο πολυ πολυ.
Η κουβεντα ήταν στα Αλβανικά και Αρβανίτικα μαζί, επειδη ιδια γλωσσα ειναι.
Σαν ποτάμι κυλούσε το καύχημα του γέροντα Αρβάνιτη για το Αλβανόπαιδο...Που,που,που ποσά τέλεια τα ξερει τα Aρβανίτικα και απευθύνεται προς πατέρα
Να σου ζήσει ο γιος σαν τα ψηλά βουνά ,καμάρι μου,λεβέντη μου (lë vend,kam Ar)...
Διώτη με τετοια παλικάρια η Αρβανίτικη γλώσσα,ποτέ,ποτέ δεν θα χαθή,δεν πρέπη να χαθει ! Διώτη με τετοια παλικάρια η Αρβανίτικη γλώσσα,ποτέ,ποτέ δεν θα χαθή,δεν πρέπη να χαθει ! Είναι η γλώσσα τον ηρων,όλοι οι ήρωες της Ελλαδος ηταν Aρβανιτες..
Τσë θoυα μωρε,νε εισσμë κëτου..πω κου γεμει τσë θονei,νανι κου γεμι ?
Πατέρας και γιος συνειδητοποιούν τι είχε γινει και μετά το αφήσαν το γέροντα να χαλαρώσει από τη συγκινηση.
Ο μπαμπας λέει :Δεν είμαστε Aρβανιτες κύριε, είμαστε από την Αλβανία και μιλαμε tην ιδια γλωσσα μαζί σας, μηπως ίσως γνωρίζετε.
Ο γεροντας δεν το περίμενε αυτό, αλλά με το ζορη συγκέντρωσε τον εαυτό του και είπε: Πω,πω,πω αληθεια :
Ναι κυριε ! Γιάτι να σας πούμε ψέματα: Πω,πω,πω,ποσο ευκολα καταλαβαινόμαστε... Μα σας παρακαλώ να μιλήσετε και εσείς λιγάκι...πως τα μιλάτε εσείς τα Aρβανίτικα μας :
Θελω τοσο πολυ να σας ακουσω.
Γύρισε από το παιδί και του λέει : Αγόρι μου πάρε ότι θες,δεν θέλω λεφτά ,πάρε όσο θες .Αυτό με ευχαριστεί πολύ, θυμήθηκα τα παιδικά μου χρόνια, όταν το χωριό, μιλάμε όλοι Aρβανίτικα.
Είναι η ψυχικη μου αυτό,χαρά μου,ζωή μου...Ειναι η γλωσσα της Μανας και του Μπαμπα μου,των θειων και ξαδερφων μου συγγενων μου.,... Ιερό πράγμα...Οσο ηταν ζωντανοι αυτοι μονο Αρβανιτικα ακουγες εδω,στην περιοχη μας.
Οχ τι θαύμα ήταν αυτό και καλη σας ωρα που σας πετυχα τυχαια.
Περασε ετσι πάνω από μιση ώρα με κουβέντα στα Aρβανίτικα.
Στο τελος . Κατευθύνθηκε από τον πατέρα λέγοντας: Εκατοντάδες χρόνια εδώ στην Ελλάδα και τη γλώσσα μας δεν έχει αλλάξει καθόλου ..Ω, πόσο ευτυχής το κάνατε τον γερο,να ζήσετε και ο Θεός είναι πάντα μαζί σας.
Όμως ακούστε και αυτό: Κάθε πέτρα που να κουνησης εδώ στην Ελλάδα θα σου μιλήσει Αρβανίτικα. Μαυρους καιρούς ερχονται για την γλώσσα μας εδω στην Ελλαδα.
Και εάν μπορείτε κάνετε κάτι κι εσείς .
Το μεράκι του Γέροντα,Η χαρά του Γέροντα,το πνεύμα του Γέροντα,Η ψίκι του Γεροντα,Η Αρβανίτικη γλώσσα
Αυτός που μας το εδειξε ; Πήρα το δρόμο του γυρισμού.
Δεν θα ξεχάσω το πικραμένο βλέμμα του γεροντα,παρακολουθοντας εμένα να χάνομε στην στροφή του δρόμου Αυτο ,επειδη δεν θα ειχε ελπιδες οτι τα Αρβανιτικα θα καταφερουν να επιβιώσουν .
Μετά από 30 χρόνια . Πόσο δίκαιο ειχε ο Γεροντας αυτος :
..................................................................
Ο Θανασης Μωραιτης στους αδελφους Αρμπερες της Ιταλιας Η Γλωσσα και η Μπεσα το εθιμα των Αρβανιτων
https://www.youtube.com/watch?v=qNRw6-BA82w
Τι του λειπει του ψωριαρη :
Οπλα με μαργαριταρι
Δύο Αλβανοι πολεμιστές, 1855
Λάδι σε μουσαμά , 67 x 79 εκ.
Δωρεά Πανεπιστημίου , Αρ. έργου: Π.724
Bryzaki Theodor (1819 - 1878)
Dy luftëtarë shqiptarë, 1855
Vaj në kanavacë, 67 x 79 cm.
Universiteti Dhorea, Numri i Projektit:. P.724
http://www.nationalgallery.gr/…/a…/MidSize/67831_400_260.jpg
AL - Theodhor Brizaqi ,Arvanit nga Thiva . Tërë krijimtarinë e tij prej një piktori gjenial jua kushtoi bashkëkombësave të tij Shqiptarë . U morr vetëm me kostumet dhe veshjen tradicionale Shqiptare .
EN - Theodore Brizaqi, Arvanites from Thiva. All his creations of a genius painter lock devoted his fellow ethnic Albanians. It dealt only with the Albanian costumes and traditional dress..
No comments:
Post a Comment